หลากหลายคำถามกับการลงทุนหุ้น (ตอนจบ)

ใน 2 ตอนที่แล้ว ผมได้ตอบคำถาม 6 ข้อ สำหรับผู้ที่ต้องการลงทุนในหุ้น หรือผู้ที่เริ่มลงทุนหุ้นแล้วยังไม่มั่นใจว่าเราเข้าใจหุ้นจริงหรือไม่ ซึ่ง 6 คำถามประกอบไปด้วย

1. หุ้นคืออะไร
2. ลงทุนหุ้นแล้วได้อะไร
3. ลงทุนหุ้นเริ่มต้นอย่างไร
4. ลงทุนหุ้นได้ผลตอบแทนเท่าไร
5. นักลงทุนหุ้นมีกี่ประเภท
6. การลงทุนหุ้นมีความเสี่ยงไหม

โดยหากใครยังไม่ได้อ่าน ให้ย้อนไปอ่านได้ที่นี่ "บทความแรก : หลากหลายคำถามกับการลงทุนหุ้น" และ "บทความที่ 2 : หลากหลายคำถามกับการลงทุนหุ้น ตอน 2"  วันนี้ผมจะมาตอบอีก 3 คำถามสุดท้าย นั่นคือ

7. ลงทุนหุ้นเริ่มเมื่อไรดี
8. ซื้อหุ้นอย่างไรถึงได้ผลตอบแทนที่ดี
9. เลือกหุ้นลงทุนอย่างไร

อย่างไรก็ตาม คำถามที่ว่าจะซื้อหุ้นอย่างไรให้ได้ผลตอบแทนที่ดี หรือซื้อหุ้นพื้นฐานดีมีวิธีอย่างไร ผมคงตอบอย่างละเอียดไม่ได้ในฉบับนี้ และตอบไม่ได้ลึกนะครับ ไว้จะมาลงรายละเอียดในตอนต่อ ๆ ไป เรามาเริ่มตอบ 3 คำถามสุดท้ายกันเลย

จะบอกว่าเร็วที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ แต่ด้วยการลงทุนหุ้นนั้นมีความเสี่ยงไม่ว่าเราจะลงทุนหุ้นระยะสั้นหรือระยะยาวก็ตาม ดังนั้น ก่อนจะเริ่มลงทุนหุ้น อยากให้ลองสำรวจตัวเอง ตามลิสต์ที่อยู่ด้านล่างนี้ว่าเราพร้อมหรือไม่

• มีหนี้มากน้อยแค่ไหน หากมีหนี้ควรพยายามจ่ายหนี้ให้หมดก่อน เพราะผมมองว่าต้นทุนจากการกู้ยืมเงินสูงมากโดยเฉพาะหนี้บัตรเครดิต อย่างไรก็ตาม หากเป็นหนี้ระยะยาว เช่น เงินกู้ซื้อที่อยู่อาศัยก็อาจพอยกเว้นได้ที่จะลงทุนหุ้นพร้อมกับจ่ายหนี้ไปได้ เพราะหากรอปลดหนี้ที่อยู่อาศัยให้หมดก่อนคงใช้เวลานานพอควรและคงไม่ได้เริ่มลงทุน แต่เมื่อใดก็ตามที่เราได้เงินก้อนมา เช่น เงินโบนัส หรือมรดก เป็นต้น ผมแนะนำให้นำเงินไปชำระเงินกู้ก่อน

• มีเงินฉุกเฉินเพียงพอ 3 – 6 เดือนของเงินเดือน เรื่องนี้สำคัญมาก เพราะการลงทุนหุ้นมีความเสี่ยงที่บางช่วงเวลาเราอาจขาดทุนและจำเป็นต้องใช้เงินด่วนไม่ว่าจะด้วยเหตุใดก็ตาม เช่น ตกงาน สุขภาพ ครอบครัว เป็นต้น เราอาจต้องขายหุ้นขาดทุนทั้งที่เราไม่อยากขายออกไป ซึ่งจะเป็นการเสียโอกาสการลงทุน

• กันเงินสำหรับเรื่องสำคัญ แม้ว่าการลงทุนจะสำคัญสำหรับการมีอิสรภาพทางการเงิน แต่เราต้องไม่ลืมว่ายังมีเรื่องอื่น ๆ ที่สำคัญไม่แพ้กัน เช่น เรื่องการศึกษาลูก การท่องเที่ยว ประกันชีวิต เป็นต้น ซึ่งก่อนที่เราจะกันเงินมาเพื่อลงทุนหุ้น เราควรมั่นใจว่าได้กันเงินออมสำหรับสิ่งที่สำคัญในชีวิตแล้ว

• ควรเป็นเงินเย็น การกันเงินมาลงทุนหรือหากเราได้เงินก้อนมาแล้วจะนำเงินมาลงทุนหุ้น ควรต้องมั่นใจว่าเงินก้อนนั้นเป็นเงินเย็นจริง ๆ คือไม่ต้องนำมาใช้อย่างน้อย 5 ปี หรือต้องไม่พยายามนำเงินก้อนนี้ไปซื้อสิ่งที่ไม่จำเป็นหรือของฟุ่มเฟือย เพราะการเติบโตของเงินหรือสินทรัพย์ต้องใช้เวลา หากเราลงทุนหุ้นมา 5 ปี ได้เงินมาก้อนหนึ่งแล้วเรานำไปซื้อของฟุ่มเฟือยที่มีมูลค่าลดลง เราจะต้องกลับมาเริ่มต้นนับศูนย์ใหม่อีกรอบ ทำแบบนี้สองรอบ โอกาสพบอิสรภาพทางการเงินอาจเกิดขึ้นได้ยากหรืออาจหายไปเลยก็ได้

• มีความรู้มากพอ ความหมายของการมีความรู้มากพอ ไม่ได้หมายความว่ามีความรู้มากนะครับ ผมหมายถึงให้รู้จักตัวเองว่าเรามีความรู้แค่ไหน เพราะการลงทุนหุ้นมีตั้งแต่ง่ายไปยาก เช่น เราสามารถจัดพอร์ตการลงทุนหุ้นผ่านกองทุนรวมก็ได้ ซึ่งไม่ได้ต้องใช้ความรู้มากเพราะเราให้ผู้จัดการกองทุนจัดการเรื่องการลงทุนหุ้นให้เรา แต่หากเราคิดจะลงทุนหุ้นรายตัวและลงทุนหุ้นเป็นสัดส่วนที่สูงในพอร์ตลงทุน เราต้องมีความรู้มากพอในเรื่องการวิเคราะห์ปัจจัยพื้นฐาน หรือหากจะลงทุนแนวเก็งกำไร ก็ต้องเข้าใจและมีความรู้เกี่ยวกับเครื่องมือทางเทคนิคต่าง ๆ ที่นำมาใช้เก็งกำไร จำไว้ว่าการตัดสินใจลงทุนหุ้นไม่ว่าจะผ่านกองทุนรวมหรือหุ้นรายตัว เราต้องมีความรู้เพียงพอที่จะตัดสินใจลงทุนได้ด้วยตัวเอง ไม่ใช่เห็นใครซื้อก็ซื้อตาม ใครให้ขายก็ขาย เพราะไม่มีใครรู้แนวทางการลงทุนของเราเท่ากับตัวเราเอง

“เราต้องมีความรู้เพียงพอที่จะตัดสินใจลงทุนได้ด้วยตัวเอง ไม่ใช่ใครบอกให้ซื้อก็ซื้อ ใครบอกให้ขายก็ขาย
เพราะไม่มีใครรู้แนวทางการลงทุนของเราเท่ากับตัวเราเอง”

จากสถิติในระยะยาว “หุ้น” คือสินทรัพย์ที่ให้ผลตอบแทนสูงสุดในระยะยาว ขอย้ำอีกครั้งนะครับว่าในระยะยาว จากตารางด้านล่าง ซึ่งผมนำมาแสดงให้ดูในตอนก่อนหน้านี้ เราจะพบว่า ตั้งแต่ปี 2007 – 2021 หรือ 14 ปีผ่านมา ซึ่งมีการผ่านวิกฤติใหญ่ ๆ มา 2 ครั้ง นั่นคือ วิกฤติแฮมเบอร์เกอร์ และวิกฤติ COVID-19 ตลาดหุ้นไทยให้ผลตอบแทนเฉลี่ยปีละ 9.59% (ไม่รวมผลตอบแทนจากเงินปันผล) ขณะที่หุ้นโลกให้ผลตอบแทนเฉลี่ยปีละ 7.82% (ไม่รวมผลตอบแทนจากเงินปันผล) ซึ่งสูงที่สุดหากไม่นับรวมทองคำ อย่างไรก็ตาม หากพิจารณาผลตอบแทนรายปีจะพบว่า ผลตอบแทนหุ้นมีความผันผวนสูงมาก โดยบางปีให้กำไรสูงกว่า 30% แต่บางปีก็ขาดทุนมากกว่า 40% หรือพูดภาษาการลงทุนก็คือ มีความเสี่ยงสูงมาก และสิ่งแรกที่เราต้องรู้คือ การลงทุนหุ้นจะได้ผลตอบแทนที่ดีได้คือต้องลงทุนระยะยาว

แต่มีคำถามตามมาว่า หากเราเป็นนักลงทุนเก็งกำไรที่ลงทุนระยะสั้น เราจะประสบความสำเร็จได้อย่างไร เพราะการลงทุนหุ้นต้องลงทุนระยะยาว ผมต้องอธิบายว่า แม้เราจะลงทุนระยะสั้นแต่เราต้องลงทุนไปนาน ๆ เพราะแน่นอนว่า หากเราเก็งกำไรในปีที่ตลาดหุ้นเป็นขาลงโอกาสที่จะกำไรอาจน้อยลงหรืออาจขาดทุนได้ ซึ่งหากเราท้อแล้วเลิกลงทุนไปเสียก่อน ปรากฏว่าในปีถัดไปหุ้นเป็นขาขึ้น แต่เรากลับไม่ได้เข้ามาเก็งกำไร ก็จะเสียโอกาสในการลงทุน

ดังนั้น แม้ว่าเราจะลงทุนแบบเก็งกำไร แต่เราก็ต้องอยู่ในตลาดหุ้นแบบต่อเนื่อง อย่าบ่นว่าเหนื่อยที่จะต้องคอยเฝ้าตลาด เพราะเราเลือกแล้วมิใช่หรือว่าเราจะเป็นนักเก็งกำไร ขออย่าท้อเพราะตลาดหุ้นไม่ได้ดีทุกปี แต่จากสถิติที่ผ่านมามีจำนวนปีที่ดีมากกว่าจำนวนปีที่แย่ นี่ถือว่าเป็นการให้กำลังใจนะครับ

อย่างไรก็ตาม หากเราต้องการผลตอบแทนที่สูงกว่าค่าเฉลี่ยที่ประมาณ 9% - 10% ต่อปี เราก็ต้องมีความรู้และประสบการณ์มากขึ้น เช่น หากเราเป็นนักลงทุนหุ้นแนว VI เราต้องมีวิธีดูว่าหุ้นที่มีพื้นฐานดีเป็นอย่างไร สามารถถือลงทุนระยะยาวได้หรือไม่ และควรซื้อหรือควรขายเมื่อไหร่ ที่ราคาเท่าใด

ส่วนนักลงทุนระยะสั้นเราต้องตัดสินใจซื้อขายได้ด้วยตัวเอง และมีวินัยในการตัดขาดทุน (Cut Loss) ชื่อก็บอกอยู่แล้วว่านักเก็งกำไร หากเราตัดสินใจด้วยตัวเองไม่ได้และต้องพึ่งคนอื่น จะซื้อขายหุ้นทันได้อย่างไร ตลาดหุ้นเวลาบ้าคลั่งราคาขึ้นเร็วและลงเร็วมากนะครับ อย่างไรก็ตาม หากเราเป็นมือใหม่แล้วความรู้ยังไม่มากพอ ก็อย่าลืมว่าเรายังสามารถลงทุนผ่านกองทุนรวม หรืออาจลงทุนหุ้นรายตัวแบบ Dollar Cost Average (DCA) หรือแบบ Value Averaging (VA) ได้ ซึ่งการลงทุนทั้งแบบ DCA และ VA นั้นลงทุนอย่างไร ผมจะนำมาอธิบายในตอนต่อไป พร้อมยกตัวอย่างจริงเพื่อให้ชัดเจนมากขึ้น

แม้ว่าเราจะลงทุนหุ้นผ่านกองทุนรวมหุ้น เรายังต้องมีความรู้ว่ากองทุนรวมหุ้นใดที่เราควรซื้อ เช่น เราต้องการกองทุนรวมหุ้นในประเทศหรือต่างประเทศ หรือเราต้องการกองทุนรวมหุ้นกลุ่มเทคโนโลยีหรือกองทุนรวมหุ้นกลุ่มสุขภาพ อย่างไรก็ตาม ช่วงเริ่มต้นของการลงทุนหุ้นเราอาจเลือกกองทุนรวมแบบรายประเทศ เช่น กองทุนรวมหุ้นไทยหรือกองทุนรวมหุ้นจีน หุ้นสหรัฐฯ เป็นต้น หรือหากอยากลงทุนหุ้นต่างประเทศแต่เลือกประเทศไม่ถูก เราก็สามารถกระจายความเสี่ยงด้วยการลงทุนในกองทุนรวมหุ้นโลกก็ได้ แต่หากเราจะเลือกหุ้นรายตัวไม่ว่าจะเป็นหุ้นในประเทศหรือหุ้นต่างประเทศ เราต้องมีความรู้ว่าเราจะเลือกหุ้นพื้นฐานดีได้อย่างไร ราคาไหนควรซื้อหรือปัจจัยอะไรที่ทำให้เราต้องขายหุ้นตัวนั้นออกไป ซึ่งในตอนนี้ผมยังไม่อาจอธิบายในรายละเอียดการเลือกหุ้นพื้นฐานดีได้ แต่ผมขอบอกไว้ 6 หัวข้อหลักที่ผมใช้ในการเลือกหุ้นพื้นฐานดีเพื่อลงทุนแนว VI นั่นคือ

1. เป็นบริษัทที่มีกำไรและเงินปันผลเติบโตสม่ำเสมอ
2. เป็นบริษัทที่มีอำนาจในการต่อรองกับลูกค้าได้สูง
3. เป็นบริษัทที่เป็นผู้นำในธุรกิจ
4. เป็นบริษัทที่มีฐานะทางการเงินแข็งแกร่ง
5. เป็นบริษัทที่มีความสามารถในการทำกำไรสูง
6. เป็นบริษัทที่มีบรรษัทภิบาล

ใน 3 ตอนที่ผ่านมา ผมได้ตอบคำถามว่า ทำไมเราควรลงทุนหุ้น เริ่มลงทุนหุ้นต้องทำอย่างไร และจะลงทุนหุ้นอย่างไรเพื่อให้ประสบความสำเร็จ แต่บางคำตอบยังคงเป็นเพียงหลักการคร่าว ๆ โดยเฉพาะวิธีการลงทุนหุ้นอย่างไรเพื่อให้ได้ผลตอบแทนที่ดีนั้นยังคงต้องขยายความอีกมาก แต่อย่างน้อยเราเข้ามาในโลกของตลาดหุ้นมากขึ้นแล้ว และจากนี้ไปโลกของการลงทุนจะเปิดให้เราเข้ามาศึกษามากขึ้นเรื่อย ๆ ติดตามตอนต่อไปครับ

หมายเหตุ : บทความนี้เพื่อใช้สำหรับศึกษาเบื้องต้นเท่านั้น มิได้มีเจตนาในการชี้นำการลงทุนแต่อย่างใด นักลงทุนควรศึกษาข้อมูลเพิ่มเติมก่อนตัดสินใจลงทุน

สำหรับนักลงทุนมือใหม่และผู้ที่สนใจ เรียนรู้พื้นฐานการลงทุนในหุ้น ผลตอบแทน ความเสี่ยง และภาษีจากการลงทุน ตลอดจนการวิเคราะห์หุ้น วิธีการซื้อขายหุ้น และสิทธิของผู้ถือหุ้น เพื่อเตรียมพร้อมก่อนตัดสินใจลงทุน สามารถเรียนรู้เพิ่มเติมผ่าน e-Learning หลักสูตร “ลงทุนหุ้นฉบับมือใหม่” ได้ฟรี!!! >> คลิกที่นี่