งบการเงิน ลายแทงเลือกหุ้นตัวแรก

ก่อนที่จะวิเคราะห์งบการเงิน เรามาทำความเข้าใจโครงสร้างของงบการเงินของบริษัทก่อนว่าเป็นอย่างไร โดยงบการเงินจะประกอบไปด้วย 3 องค์ประกอบหลัก ๆ

        1) งบดุล
        2) งบกำไรขาดทุน
        3) งบกระแสเงินสด

 

งบดุล คือ งบที่แสดงฐานะทางการเงินของบริษัท ณ วันสิ้นงวดบัญชี ประกอบด้วยสินทรัพย์ หนี้สิน และส่วนผู้ถือหุ้น โดย สินทรัพย์ = หนี้สิน + ส่วนผู้ถือหุ้น ซึ่งเราทุกคนสามารถสร้างงบดุลส่วนตัวของตนเองได้ เช่น เราซื้อบ้านหลังหนึ่งมูลค่า 10 ล้านบาท ใช้เงินของเราเอง 2 ล้านบาท และกู้เงินธนาคารอีก 8 ล้านบาท นั่นหมายความว่า เรามีสินทรัพย์ คือ บ้าน 10 ล้านบาท และมีหนี้สิน คือ เงินที่กู้มาจากธนาคาร 8 ล้านบาท และส่วนผู้ถือหุ้นหรือส่วนความเป็นเจ้าของ คือ เงินของเราเอง 2 ล้านบาท ดังนั้น สามารถสรุปได้ว่า เรามีสินทรัพย์ (บ้าน 10 ล้านบาท) = หนี้สิน (กู้ธนาคาร 8 ล้านบาท) + ส่วนผู้ถือหุ้น (เงินเราเอง 2 ล้านบาท) งบดุลจึงเป็นงบที่แสดงให้เห็นถึงฐานะทางการเงินของบริษัทว่า ได้สินทรัพย์มาอย่างไร มาจากหนี้สินเท่าไร และมาจากส่วนผู้ถือหุ้นหรือส่วนของความเป็นเจ้าของเท่าไร

 

งบกำไรสุทธิ คือ งบที่แสดงกิจกรรมจากการดำเนินงาน ในช่วงระยะเวลาใดเวลาหนึ่ง ประกอบด้วยรายได้และค่าใช้จ่าย ซึ่งแสดงให้เห็นว่าเราสามารถใช้สินทรัพย์ที่ซื้อมานั้น สร้างกำไรให้เราได้เท่าไร เช่น สินทรัพย์ที่ซื้อมาคือบ้าน และนำไปปล่อยเช่า ทำให้มีรายได้จากค่าเช่าปีละ 100,000 บาท แต่รายได้นี้ไม่ใช่กำไรสุทธิ เพราะเราต้องมีต้นทุนในการดูแลบ้าน มีค่าใช้จ่ายด้านดอกเบี้ยจากการกู้เงินธนาคารมา และอาจต้องจ่ายภาษีกำไรที่ได้จากค่าเช่า ซึ่งสมมติว่าทั้งหมด คือ 20,000 บาท เงินที่เหลือหลังหักค่าใช้จ่ายเหล่านี้ก็คือกำไรสุทธิที่มาสู่เรา คือ 80,000 บาท ซึ่งสามารถนำเงินกำไรทั้งหมดมาใช้ได้ เหมือนการที่บริษัทนำเงินมาจ่ายเป็นเงินปันผลออกมา

 

อย่างไรก็ตาม เราอาจเก็บเงินไว้ 60,000 บาท และนำออกมาใช้เพียง 20,000 บาท หรือเหมือนกับการที่บริษัทจ่ายเงินปันผลออกมา 25% (ปันผล 20,000 บาท หารด้วยกำไร 80,000 บาท) ส่วนที่เหลือ 60,000 บาท ก็นำไปเก็บเพิ่มในส่วนผู้ถือหุ้นซึ่งอยู่ในงบดุล เพื่อจะนำเงินสดนี้ไปใช้ในภายหลัง และหากเราเก็บได้มากพอ อาจนำไปซื้อบ้านอีกหลังหนึ่ง เพื่อปล่อยเช่าเป็นหลังต่อไป ซึ่งเหมือนกับการที่บริษัทนำเงินไปลงทุนซื้อสินทรัพย์เพื่อสร้างกำไรต่อไปในอนาคต ดังนั้น งบดุลจึงมีความสัมพันธ์กับงบกำไรขาดทุนอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ ความสามารถของบริษัทในการใช้สินทรัพย์เพื่อสร้างกำไรจึงมีความสำคัญมาก ซึ่งไม่สามารถดูได้จากตัวเลขในงบการเงินเพียงอย่างเดียว แต่ต้องวิเคราะห์อัตราส่วนทางการเงินด้วย ซึ่งจะมีสอนในตอนต่อไป รับรองพอจบเรื่องอัตราส่วนทางการเงิน เราจะสามารถเลือกหุ้นลงทุนได้อย่างมีประสิทธิภาพ

 

งบกระแสเงินสด คือ งบที่แสดงกระแสเงินสดเข้าและออกในช่วงระยะเวลาใดเวลาหนึ่ง ประกอบไปด้วย 3 ส่วน คือ กระแสเงินสดจากการดำเนินงาน กระแสเงินสดจากการลงทุน และกระแสเงินสดจากการจัดหาเงิน หากจะสรุปง่าย ๆ งบกระแสเงินสด คือ เงินสดที่มีอยู่ในกระเป๋าเงินของเรา หรือเงินสดที่มีอยู่ในบริษัท ณ เวลาใดเวลาหนึ่ง กระแสเงินสดมีความสำคัญมากเพราะแม้ว่าบริษัทจะมีกำไรดี แต่หากมีช่วงใดที่บริหารเงินสดผิดพลาดจนไม่มีเงินสดมาชำระดอกเบี้ยธนาคารหรือจ่ายเจ้าหนี้ต่าง ๆ เมื่อนั้นบริษัทเรามีโอกาสล้มละลายได้ อย่างไรก็ตาม นักลงทุนหรือนักวิเคราะห์อาจใช้กำไรก่อนหักดอกเบี้ย ภาษี และค่าเสื่อมราคา (Earning before Interest Taxes Depreciation and Amortization หรือย่อว่า EBITDA) ซึ่ง EBITDA มีความใกล้เคียงกับกระแสเงินสดจากการดำเนินงาน เพราะไม่ได้หักค่าเสื่อมราคาที่ไม่ได้เป็นค่าใช้จ่ายที่จ่ายเงินสดออกไปจริง

ตัวอย่าง งบการเงินของบริษัทซีพีออลล์ จำกัด (มหาชน) : CPALL