ไกล่เกลี่ยหนี้ เส้นทางสู่อิสรภาพทางการเงิน

หากพูดถึง “การไกล่เกลี่ยหนี้” อาจมองว่าเป็นเรื่องเชิงลบ เป็นลูกหนี้ที่ไม่ดี และอาจส่งผลเสียต่อทั้งลูกหนี้และเจ้าหนี้ในระยะยาว แต่ความจริงแล้วเป็นกระบวนการที่แสดงถึงความรับผิดชอบและความพยายามในการแก้ปัญหา โดยการเข้าสู่กระบวนการไกล่เกลี่ยแสดงให้เห็นถึงความตั้งใจของลูกหนี้ที่จะชำระหนี้และความเต็มใจของเจ้าหนี้ที่จะหาทางออกร่วมกัน

การไกล่เกลี่ยหนี้ในประเทศไทย จะมีหน่วยงานหลักที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ กระทรวงยุติธรรม ธนาคารแห่งประเทศไทย ภายใต้หน่วยงานหลัก จะมีหน่วยงานช่วยเหลือลูกหนี้ อาทิ คลินิกแก้หนี้ กรมคุ้มครองสิทธิ์ และกรมบังคับคดี จึงช่วยสร้างความน่าเชื่อถือและความเป็นธรรมให้กับกระบวนการ ทำให้ทั้งสองฝ่ายสามารถเจรจากันบนพื้นฐานของความไว้วางใจ และทำให้การเจรจามีโครงสร้างและแนวทางที่ชัดเจน เพิ่มโอกาสในการบรรลุข้อตกลงที่เป็นประโยชน์ต่อทุกฝ่าย

โดยบรรยากาศในกระบวนการไกล่เกลี่ยหนี้จะเป็นกันเอง ไม่เป็นทางการ ผู้ไกล่เกลี่ยจะช่วยสร้างความผ่อนคลายและเปิดโอกาสให้ทั้งสองฝ่ายได้พูดคุยกัน โดยลูกหนี้สามารถบอกความสามารถในการชำระหนี้ ส่วนเจ้าหนี้ก็พูดถึงสิ่งที่ต้องการ เมื่อทั้งสองฝ่ายเข้าใจกัน บรรยากาศก็จะดีขึ้น ทำให้หาทางออกได้ง่ายขึ้น ถึงแม้จะเป็นเรื่องหนี้สิน แต่บรรยากาศจะไม่เครียด เพราะมีผู้เชี่ยวชาญคอยช่วยให้การพูดคุยเป็นไปอย่างราบรื่น และยังมีทางเลือกในการเจรจาหลายแบบ เช่น พบตัว วิดีโอคอล หรือโทรศัพท์ ทำให้สะดวกและไม่ต้องกังวลเรื่องค่าใช้จ่ายหรือขั้นตอนทางกฎหมายที่ซับซ้อน

สำหรับหนี้ส่วนใหญ่ที่มักเข้าสู่กระบวนการไกล่เกลี่ย เช่น หนี้ส่วนบุคคล หนี้รถยนต์ หนี้บัตรเครดิต หนี้ กยศ. หนี้บ้าน เป็นต้น ซึ่งเป็นกระบวนการพื้นฐานที่ให้ลูกหนี้และเจ้าหนี้ได้เจรจาต่อรองภายใต้การดูแลของผู้ไกล่เกลี่ยที่เป็นกลาง ทำให้ทั้งสองฝ่ายสามารถหาทางออกร่วมกันได้ เช่น การปรับโครงสร้างหนี้ การลดดอกเบี้ย หรือการขยายระยะเวลาชำระหนี้ ช่วยให้ลูกหนี้มีโอกาสหลุดพ้นจากวงจรหนี้สิน จึงมีประโยชน์หลายประการที่ส่งผลดีต่อทั้งลูกหนี้ เจ้าหนี้ และระบบเศรษฐกิจโดยรวม

• ประหยัดเวลา การไกล่เกลี่ยมักใช้เวลาน้อยกว่าการดำเนินคดีในชั้นศาล ทำให้ทั้งลูกหนี้และเจ้าหนี้สามารถประหยัดเวลาได้มาก
• ความยืดหยุ่นในการเจรจา กระบวนการไกล่เกลี่ยเปิดโอกาสให้ทั้งสองฝ่ายสามารถเสนอทางเลือกที่หลากหลายและสร้างสรรค์ในการแก้ปัญหาหนี้ เช่น การปรับโครงสร้างหนี้ การขยายระยะเวลาชำระ หรือการลดดอกเบี้ย
• รักษาความสัมพันธ์ การเจรจาอย่างสันติวิธีช่วยรักษาความสัมพันธ์ระหว่างลูกหนี้และเจ้าหนี้ ซึ่งอาจเป็นประโยชน์ต่อการทำธุรกิจร่วมกันในอนาคต
• ลดความเครียดและผลกระทบทางจิตใจ การไกล่เกลี่ยช่วยลดความตึงเครียดและผลกระทบทางจิตใจที่อาจเกิดขึ้นจากการถูกฟ้องร้องดำเนินคดี
• เพิ่มโอกาสในการชำระหนี้ การปรับเงื่อนไขการชำระหนี้ให้เหมาะสมกับความสามารถของลูกหนี้ ทำให้โอกาสที่หนี้จะถูกชำระคืนมีมากขึ้น
• สร้างวัฒนธรรมการแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ การส่งเสริมการไกล่เกลี่ยช่วยสร้างวัฒนธรรมการแก้ปัญหาด้วยการเจรจาและประนีประนอม ซึ่งเป็นประโยชน์ต่อสังคมโดยรวม
• เพิ่มเสถียรภาพทางการเงิน การแก้ปัญหาหนี้อย่างมีระบบช่วยลดความเสี่ยงของหนี้เสียในระบบการเงิน ซึ่งส่งผลดีต่อเสถียรภาพทางเศรษฐกิจของประเทศ
• ความเป็นส่วนตัวและการรักษาชื่อเสียง การไกล่เกลี่ยหนี้มักมีความเป็นส่วนตัวมากกว่าการดำเนินคดีในชั้นศาล ช่วยปกป้องชื่อเสียงของทั้งลูกหนี้และเจ้าหนี้

หากผู้ที่มีหนี้สินและเครียดกับเจ้าหนี้ที่โทรมาบ่อย หรือเสี่ยงถูกฟ้อง การไกล่เกลี่ยหนี้อาจเป็นวิธีช่วยให้จัดการปัญหาง่ายขึ้น เพราะเป็นกระบวนการที่มีประสิทธิภาพในการแก้ปัญหาหนี้สิน เป็นประโยชน์ต่อทั้งลูกหนี้และเจ้าหนี้ ช่วยลดปัญหาหนี้สินของประชาชนได้ โดยเฉพาะในช่วงที่เศรษฐกิจผันผวน เพราะกระบวนการนี้ไม่เพียงแต่ช่วยลูกหนี้เท่านั้น แต่ยังเป็นประโยชน์ต่อเจ้าหนี้และระบบเศรษฐกิจโดยรวม