เทคนิคเบื้องต้น เจาะงบหุ้นกลุ่มค้าปลีก

หุ้นธุรกิจค้าปลีก นอกจากเชิงปัจจัยพื้นฐานแล้วถือว่าเป็นหุ้นที่นักลงทุนคุ้นเคยและชื่นชอบ เนื่องจากเป็นสินค้าที่ผู้คนต้องใช้ในชีวิตประจำวัน ไม่ว่าจะเป็นสินค้าอุปโภคบริโภค ร้านสะดวกซื้อ ซุปเปอร์สโตร์ ห้างสรรพสินค้า วัสดุก่อสร้าง ของตกแต่งบ้านที่เกี่ยวข้อง หรือสินค้าไอที เป็นต้น

ถึงแม้ว่าหุ้นกลุ่มค้าปลีกจะมีหลักการวิเคราะห์มหภาค อุตสาหกรรม และบริษัท เช่นเดียวกับหุ้นในกลุ่มอื่น ๆ แต่มีข้อสังเกตบางอย่างที่จะชี้ให้เห็นว่า ธุรกิจค้าปลีกมักรับเงินสดจากลูกค้า (แม้รับชำระเป็นบัตรเครดิต ก็ถือว่าอยู่ในกลุ่มของเงินสด) แต่ขณะที่สินค้าที่ซัพพลายเออร์ (Supplier) มาฝากขาย ทางธุรกิจยังไม่ต้องจ่ายเป็นเงินสด เพราะได้เครดิตเทอม (Credit Term) ธุรกิจค้าปลีกที่ดีจึงต้องบริหารเงินสดในระยะสั้นให้เก่ง เพราะสามารถนำเงินสดไปหาผลตอบแทนได้ระหว่างยังไม่ถึงกำหนดเวลาจ่ายเงินให้เจ้าหนี้การค้า ดังนั้น การอ่านงบการเงินถือเป็นหัวใจสำคัญที่ทำให้เลือกหุ้นกลุ่มนี้ได้ถูกตัว

ธุรกิจขายอะไร กลุ่มลูกค้าคือใคร

ขั้นตอนแรกของการวิเคราะห์หุ้นกลุ่มค้าปลีก คือ ธุรกิจขายสินค้าอะไร และกลุ่มลูกค้าคือใคร เพื่อทำให้เข้าใจที่มาที่ไปของยอดขายว่ามาจากไหน และสามารถประเมินว่าปัจจัยอะไรที่ส่งผลกระทบต่อยอดขาย โดยยอดขายของหุ้นในกลุ่มดังกล่าวจะเติบโตตามภาวะเศรษฐกิจโดยรวม เช่น เศรษฐกิจขยายตัว กำลังซื้อของคนภายในประเทศสูง ก็จะมีกำลังซื้อสินค้าและบริการสูงตามไปด้วย

ตัวอย่าง

• กลุ่มสินค้าอุปโภคบริโภค แต่ละบริษัทก็จะมีกลุ่มลูกค้าแตกต่างกัน เช่น บริษัท CPALL มีร้านค้าในเครือ 7-Eleven จะเป็นร้านสะดวกซื้อ ส่วนบริษัท DOHOME เป็นร้านค้าแบบโมเดิร์นเทรด บริษัท CPAXT เป็นร้านค้าส่ง หรือบริษัท TNP เป็นร้านค้าปลีกค้าส่ง ที่มีฐานการดำเนินธุรกิจเฉพาะพื้นที่ (จังหวัดเชียงราย พะเยา เชียงใหม่) เป็นต้น
• กลุ่มสินค้าไอที เช่น บริษัท COM7 บริษัท IT เน้นขายโน๊ตบุ๊ค โทรศัพท์มือถือ อุปกรณ์เสริมต่าง ๆ ขณะที่บริษัท SYNEX บริษัท SIS เน้นขายส่ง ซึ่งพบว่าปัจจัยที่ส่งผลกระทบต่อรายได้ เช่น การออกสินค้าใหม่หรือมีสินค้าที่กำลังได้รับความนิยม (มือถือรุ่นใหม่เปิดตัว) ทำให้ธุรกิจที่เป็นตัวแทนจำหน่าย มียอดขายเพิ่มมากขึ้น แต่สิ่งที่ต้องระวัง คือ สินค้าไอทีมักมีการเปลี่ยนรุ่นค่อนข้างเร็ว ดังนั้น หากบริษัทมีประสิทธิภาพในการระบายสินค้าก็จะมียอดขายที่ดีตามไปด้วย ตรงกันข้ามหากไม่สามารถระบายสินค้าได้ (สินค้ารุ่นใหม่กำลังมา) บริษัทอาจขาดทุนได้

วิเคราะห์เจาะงบการเงิน

• ยอดขายต่อสาขาและจำนวนสาขา การเติบโตของหุ้นกลุ่มค้าปลีกมาจากการขยายช่องทางจัดจำหน่ายให้ครอบคลุม โดยตัวเลขนี้จะบอกในคำอธิบายและวิเคราะห์ของฝ่ายจัดการ (MD&A) ซึ่งเป็นเอกสารที่มาคู่กันกับงบการเงิน สามารถศึกษาข้อมูลได้ที่เว็บไซต์ของแต่ละบริษัท (นักลงทุนสัมพันธ์)

• วงจรเงินสด การบริหารเงินทุนหมุนเวียนถือเป็นหัวใจสำคัญของธุรกิจค้าปลีก บริษัทที่ดีจะมีวงจรเงินสดที่สั้นและสม่ำเสมอ เกิดจากการบริหารลูกหนี้ สินค้าคงเหลือ และระยะเวลาการเก็บหนี้ที่ดี โดยนักลงทุนสามารถดูอัตราส่วนทางการเงินนี้ได้ที่ Fact Sheet ที่ตลาดหลักทรัพย์ฯ คำนวณไว้ให้แล้ว

• อัตรากำไรขั้นต้น บริษัทที่มีความสามารถในการแข่งขันควรมีอัตรากำไรขั้นต้นสม่ำเสมอ แสดงให้เห็นว่าไม่ต้องลดแลกแจกแถมอะไรมากมายก็ขายสินค้าได้ โดยเทคนิคที่ช่วยการเติบโตของหุ้นกลุ่มค้าปลีก มักจะเป็นการเพิ่มสินค้า House Brand ของตัวเองที่มีอัตรากำไรมากกว่ามาขาย ทำให้อัตรากำไรขั้นต้นเพิ่มขึ้น แต่หากสินค้าที่ขายเป็นสินค้า Commodity ที่ราคาขึ้นลงได้ จะมีช่วงที่ราคาสินค้าตก อาจทำให้มีการขาดทุนจากการตีราคาสินค้าคงเหลือ ทำให้อัตรากำไรขั้นต้นลดลงได้

สรุป การวิเคราะห์หุ้นกลุ่มค้าปลีกต้องเริ่มจากการทำความเข้าใจธุรกิจก่อนว่า ขายอะไร ลูกค้าเป็นใคร ปัจจัยใดเป็นตัวสนับสนุน และพิจารณางบการเงินเพื่อประกอบการตัดสินใจลงทุน จะทำให้นักลงทุนวิเคราะห์หุ้นกลุ่มดังกล่าวได้ง่ายและตรงประเด็นมากขึ้น

หมายเหตุ : บทความนี้เพื่อใช้สำหรับศึกษาเบื้องต้นเท่านั้น มิได้มีเจตนาในการชี้นำการลงทุนแต่อย่างใด นักลงทุนควรศึกษาข้อมูลเพิ่มเติมก่อนตัดสินใจลงทุน

สำหรับนักลงทุนมือใหม่หรือผู้ที่สนใจ เรียนรู้องค์ประกอบต่าง ๆ ของงบการเงิน และเทคนิคการอ่านงบการเงินแบบง่าย เพื่อประเมินศักยภาพของกิจการประกอบการตัดสินใจลงทุน ผ่าน e-Learning หลักสูตร “Financial Statement Analysis” ได้ฟรี!!! >> คลิกที่นี่