เทคนิคดูงบหุ้นกลุ่มน้ำมัน ช่วงราคาน้ำมันผันผวน

หุ้นกลุ่มน้ำมัน ถือว่าเป็นกลุ่มอุตสาหกรรมที่มีความสำคัญต่อตลาดหุ้นไทย ด้วยมูลค่าการตลาดสูง มีบริษัทจดทะเบียนขนาดใหญ่ และมีธุรกิจเกี่ยวข้องมากพอสมควร และด้วยธุรกิจน้ำมันที่มีโครงสร้างธุรกิจที่ซับซ้อน ทำให้นักลงทุนมองว่าการวิเคราะห์หุ้นก็ค่อนข้างยากตามไปด้วย อย่างไรก็ตาม หากนักลงทุนเริ่มต้นวิเคราะห์อย่างเป็นขั้นเป็นตอนก็จะทำให้สามารถวิเคราะห์ได้ง่ายขึ้น

เปิดงบการเงินมาต้องดูอะไร

น้ำมันเป็นสินค้าโภคภัณฑ์ที่ราคาเคลื่อนไหวตลอดเวลา ส่งผลต่อกำไรของบริษัทที่เกี่ยวข้องกับน้ำมัน โดยหากช่วงไหนที่ราคาน้ำมันเป็นขาขึ้น บริษัทที่มีรายได้มาจากน้ำมันก็จะมีผลกำไรที่ดีตามไปด้วย ขณะที่บริษัทที่ใช้น้ำมันเพื่อนำมาผลิต ก็จะมีต้นทุนการดำเนินงานสูงขึ้น ทำให้ผลกำไรปรับลดลง

ความเคลื่อนไหวของราคาน้ำมันจะกระทบ 3 ส่วนหลัก ๆ ในงบการเงิน คือ รายได้ ต้นทุน และสินค้าคงเหลือ โดยหากราคาน้ำมันเป็นขาขึ้น จะทำให้อัตรากำไรขั้นต้นเพิ่มขึ้น เนื่องจากจะบันทึกราคาขายปัจจุบัน ขณะที่ต้นทุนมาจากสินค้าคงเหลือจะบันทึกจากราคาน้ำมันในช่วงที่ราคายังไม่ปรับขึ้น และมีการกลับรายการขาดทุนจากการตีมูลค่าสินค้าคงเหลือ ก็จะทำให้ตัวเลขกำไรเพิ่มขึ้น (นักลงทุนสามารถดูรายการนี้ได้ในงบกระแสเงินสด หรือดูรายการสินค้าคงเหลือได้ในหมายเหตุประกอบงบการเงิน)

ในทางกลับกันหากราคาน้ำมันเป็นขาลง จะทำให้อัตรากำไรขั้นต้นปรับลดลง เนื่องจากขายสินค้าในราคาตลาดที่ลดลง ส่วนต้นทุนนำมาจากอดีตที่ซื้อน้ำมันเอาไว้ด้วยราคาสูง ก็จะมีการขาดทุนจากการตีราคาสินค้าคงเหลือ

หุ้นที่ได้ประโยชน์ช่วงราคาน้ำมันขาขึ้น

ราคาน้ำมันขาขึ้น หุ้นที่มีรายได้จากน้ำมันจะได้ประโยชน์ เช่น ธุรกิจสำรวจและขุดเจาะ เพราะขายน้ำมันและก๊าซธรรมชาติตามราคาตลาด แต่ต้นทุนเท่าเดิม ถัดมาเป็นธุรกิจโรงกลั่น เนื่องจากรายได้จะเปลี่ยนแปลงตามค่าการกลั่น ดังนั้น นักลงทุนควรติดตามข้อมูลว่าโรงกลั่นมีการผลิตแล้วได้ผลิตภัณฑ์อะไร และทิศทางราคาผลิตภัณฑ์เป็นอย่างไร เช่น น้ำมันเครื่องบิน น้ำมันเบนซิน และน้ำมันดีเซล เป็นต้น และธุรกิจปิโตรเคมี โดยราคาผลิตภัณฑ์จะเปลี่ยนแปลงกับสภาพเศรษฐกิจ และกำลังการผลิต ส่วนต้นทุนจะขึ้นอยู่กับราคาน้ำมันและก๊าซธรรมชาติ (ค่าการกลั่น ราคาปิโตรเคมี ส่วนต่างราคาปิโตรเคมีแต่ละชนิด ศึกษาข้อมูลได้จากบทวิเคราะห์ในแต่ละวัน)

บริษัท XYZ ประกาศงบการเงินไตรมาส 1 ปี 2565 โดยช่วงเดือนพฤษภาคม ราคาน้ำมันดิบ West Texas Intermediate (WTI) ขึ้นไปทำจุดสูงสุดที่ 115.26 ดอลลาร์สหรัฐต่อบาร์เรล ทำให้ราคาหุ้นเริ่มปรับตัวสูงขึ้นจาก 53.5 บาท เป็น 57.75 บาท และพบว่างบการเงินเริ่มมีสัญญาณฟื้นตัว โดยงบแสดงฐานะการเงินเริ่มสะสมสินค้าคงเหลือเพิ่ม งบกำไรขาดทุน อัตรากำไรขั้นต้นเพิ่มจาก 6.43% เป็น 14.54% และงบกระแสเงินสดมีรายการโอนกลับขาดทุนจากการลดมูลค่าสินค้าคงเหลือ (เครื่องหมายในงบกระแสเงินสดเป็นบวก) แสดงว่าไตรมาสนั้น สินค้าที่อยู่ในคลังไม่มีการขาดทุนจากการตีมูลค่าตามราคาตลาด

มาถึงช่วงประกาศงบการเงินไตรมาส 2 ปี 2565 ช่วงเดือนสิงหาคม ราคาน้ำมันเริ่มลดลงมาเหลือ 88.80 ดอลลาร์สหรัฐต่อบาร์เรล ราคาหุ้นปรับขึ้นต่อเล็กน้อยเป็น 60.75 บาท โดยบริษัทประกาศกำไรสุทธิ มีกำไร 25,449 ล้านบาท อัตรากำไรขั้นต้นเพิ่มขึ้นต่อเนื่องเป็น 20.19% แต่ในงบกระแสเงินสดมีสัญญาณที่น่าสนใจ คือ มีการขาดทุนจากการลดลงของมูลค่าสินค้าคงเหลือ (เครื่องหมายเป็นบวก) แสดงว่าสินค้าที่เก็บไว้เริ่มซื้อแพง ถ้านำออกขายราคาตลาดวันปิดงบจะขาดทุน บริษัทจึงตั้งสำรองขาดทุนไว้เลยในงบการเงินไตรมาสนี้

ผ่านมาอีก 3 เดือน ช่วงประกาศงบการเงินไตรมาส 3 ปี 2565 ช่วงเดือนพฤศจิกายน ราคาน้ำมันปรับตัวลดลงต่อจากไตรมาสก่อนหน้า ทำให้งบการเงินออกมาขาดทุน โดยงบกำไรขาดทุน ขาดทุนตั้งแต่กำไรขั้นต้น และในงบกระแสเงินสดมีการขาดทุนจากการลดลงของมูลค่าสินค้าคงเหลือเพิ่ม

จากตัวอย่าง พบว่าราคาน้ำมันมีการเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา จึงส่งผลต่อการดำเนินธุรกิจของบริษัทที่เกี่ยวข้องกับน้ำมันโดยตรง รวมถึงมีผลต่อราคาหุ้น ซึ่งมีทั้งหุ้นกลุ่มที่ได้ประโยชน์และเสียประโยชน์ ดังนั้น ก่อนตัดสินใจลงทุนควรศึกษาข้อมูลข่าวสาร ความเคลื่อนไหวของราคาน้ำมัน อุตสาหกรรมต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง เพราะจะเชื่อมโยงกับรายการในงบการเงิน เพื่อนำมาสร้างกลยุทธ์การลงทุนให้สอดคล้องกับสถานการณ์

หมายเหตุ : บทความนี้เพื่อใช้สำหรับศึกษาเบื้องต้นเท่านั้น มิได้มีเจตนาในการชี้นำการลงทุนแต่อย่างใด นักลงทุนควรศึกษาข้อมูลเพิ่มเติมก่อนตัดสินใจลงทุน

สำหรับนักลงทุนมือใหม่และผู้ที่สนใจ เรียนรู้องค์ประกอบต่าง ๆ ของงบการเงิน และเทคนิคการอ่านงบการเงินแบบง่าย เพื่อประเมินศักยภาพของกิจการประกอบการตัดสินใจลงทุน ผ่าน e-Learning หลักสูตร “Financial Statement Analysis” ได้ฟรี!!! >> คลิกที่นี่

หรือเรียนรู้โครงสร้างและเทคนิคในการวิเคราะห์งบกระแสเงินสดผ่านกรณีศึกษาต่าง ๆ เพื่อเพิ่มโอกาสค้นหาหุ้นพื้นฐานดี น่าลงทุน ผ่าน e-Learning หลักสูตร “Statement of Cash Flows” ได้ฟรี!!! >> คลิกที่นี่